Bản thể của con người thì đơn giản, nhưng trí tuệ của con người thì lại rất phức tạp. Nó giống như củ hành – có nhiều tầng nhiều lớp của ước định và biến chất – ẩn đàng sau nhiều tầng này là bản thể giản dị của con người.
Bản thể này ẩn sau nhiều tầng, nhiều bộ lọc đến độ bạn không thể thấy được nó.
Và vì những bộ lọc này, bạn cũng không thể thấy thế giới nữa, bởi vì bất kì cái gì đi tới bạn cũng đều bị biến chất bởi các bộ lọc ấy trước khi nó đạt tới bạn.
Đó là lý do nhiều người sẽ không hiểu lời tôi, hoặc hiểu lầm. Thà họ đừng hiểu còn hơn hiểu lầm, vì những hiểu lầm sẽ làm nảy sinh nhiều rắc rối không cần thiết. Không hiểu gì có khi lại tốt hơn.
Chẳng cái gì bao giờ đạt tới bạn như nó vậy, bạn cứ bỏ lỡ hoài. Có quá nhiều diễn giải ở giữa. Bạn nhìn vào thứ gì đó, đầu tiên các giác quan làm sai nó đi, rồi tới các ý thức hệ và định kiến làm sai nó, rồi tới cảm xúc của bạn cũng làm sai nó, và cứ thế cứ thế mãi… Đến lúc nó đạt tới bạn, nó gần như chẳng có gì của nguyên gốc cả, hay nó có ít sự nguyên gốc đến nỗi chẳng tạo ra khác biệt gì.
Bạn thấy một thứ chỉ nếu các bộ lọc của bạn cho phép bạn thấy, và các bộ lọc ấy chẳng cho phép bạn thấy nhiều mấy đâu.
Các nhà khoa học cũng đồng ý, họ nói chúng ta chỉ thấy 2% của thực tại, chỉ 2% thôi! 98% bị bỏ lỡ.
Khi bạn nghe tôi, bạn chỉ nghe 2% của điều đã được nói, 98% sẽ bị mất. Và khi 98% bị mất, 2% kia là ở ngoài ngữ cảnh, bối cảnh của nó. Cứ dường như bạn đã lấy ra hai trang sách ngẫu nhiên từ cuốn tiểu thuyết, trang này ở đây, trang kia ở đó, và rồi bạn bắt đầu xây dựng toàn thể cuốn tiểu thuyết từ hai trang này.
Bạn không có chút ý niệm mơ hồ nào về 98 trang bị mất, nhưng bạn vẫn cố xây dựng lại toàn thể cuốn tiểu thuyết.
Thế thì việc xây dựng này là phóng tác của bạn, nó không phải là điều thực của cuốn sách, nó không liên quan tới bản gốc, nó là tưởng tượng của bạn.
Và tưởng tượng này làm bạn khổ, làm bạn bị mắc kẹt, làm bạn tức giận và nổi điên. Vì tưởng tượng của bạn không bao giờ khớp với thực tế cả.
Bối cảnh, ngữ cảnh là rất quan trọng: bạn là ai, bạn đang ở đâu, tuỳ vào quan điểm nào mà bạn nói ra điều bạn nói… chúng tạo ra mọi khác biệt.
Tôi và bạn có thể dùng cùng từ ngữ, nhưng chúng không ngụ ý cùng một điều đâu. Khi tôi nói ra, là tôi nói ra. Khi bạn nói ra, là bạn nói ra.
Từ ngữ là như nhau nhưng bởi vì chúng tới từ các không gian khác nhau cho nên chúng sẽ mang nghĩa khác nhau, chúng ngụ ý điều khác nhau, chúng mang hương vị và nhạc điệu khác nhau.
Nếu bạn muốn nghe tôi, nếu bạn muốn hiểu tôi, bạn phải bóc những lớp vỏ dày khỏi củ hành trí tuệ của bạn, bóc chúng ta khỏi bản thể bạn, đừng để chúng che mờ và làm nhiễu loạn ánh sáng bên trong của bạn.
Khi trí tuệ được bóc khỏi mọi lớp vỏ dày của định kiến, ý thức hệ, lý luận, tính đa cảm, kìm nén, sự đề phòng… nó là trí tuệ thuần khiết. Và chỉ trí tuệ thuần khiết mới có thể thấy thực tại như nó vậy.
Thấy thực tại như nó vậy, là thấy chân lý.
Chỉ khi trí tuệ được làm thuần khiết thì nó mới cho phép ánh sáng chân lý xuyên qua dễ dàng.
Và khi ánh sáng chân lý xuyên qua trí tuệ thuần khiết, nó không còn là trí tuệ, nó là trí HUỆ!
Osho
